Κλινική Ψυχολογία

Μηχανισμοί Άμυνας

ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ: Μετατροπή του συναισθήματος που συνοδεύει μια ενόρμηση στο τελείως αντίθετο συναίσθημα.

ΥΠΕΡΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗ: Κατάπνιξη απαγορευμένων επιθυμιών και συνειδητή υιοθέτηση συμπεριφοράς εκ διαμέτρου αντίθετης με τις απωθημένες επιθυμίες.

ΕΞΙΔΑΝΙΚΕΥΣΗ: Η εκτροπή του σεξουαλικού σκοπού που έχει μια ενόρμηση σε κοινωνικά αποδεκτούς σκοπούς.

ΕΞΙΛΕΩΣΗ: Επιδίωξη συγχώρεσης μέσω της τιμωρίας, θεωρώντας ότι έχει κάνει κάτι κακό – αίσθημα ενοχής. Πχ. Μαζοχιστικές τάσεις.

ΦΑΝΤΑΣΙΩΣΗ: Παρουσιάζεται κατά τις πρώτες φάσεις ανάπτυξης, δημιουργία φανταστικού κόσμου για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες του αφού δεν ικανοποιούνται απ’ το περιβάλλον του.

ΣΤΡΟΦΗ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ: Περιπτώσεις εξαρτημένων ατόμων, από άτομα ή καταστάσεις. Δεν θέλουν να εκφράσουν την κρυμμένη επιθετικότητά τους, στοχοποιούν τον εαυτό τους και στο τέλος χάνουν την αίσθηση της πραγματικότητας.

ΕΚΛΟΓΙΚΕΥΣΗ: Δικαιολογίες για αποτυχίες και απογοητεύσεις.

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ: Στάση συναισθηματικής παθητικότητας και αδράνειας θέλοντας να μειώσει το άγχος μιας απογοήτευσης. Παραίτηση από επιθυμίες, συναισθήματα, παρορμήσεις. Τοίχος ανάμεσα στο ¨εγώ¨ και στις πραγματικές επιθυμίες.

ΑΠΩΘΗΣΗ: Η μη κοινωνικά αποδεκτές ενορμήσεις απομακρύνονται και ωθούνται στο υποσυνείδητο, αλλά πάντα εμφανίζονται ξανά με νεύρωση.

ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗ: Προσπάθεια να ελέγξει συναισθήματα μειονεξίας και ανεπάρκειας. Τελειομανία και επιδίωξη διακρίσεων σε κάποιον άλλον τομέα. Στην εφηβεία εκδηλώνεται με προσπάθεια προσέλκυσης μέσω αρνητικών τρόπων συμπεριφοράς.

ΠΡΟΒΟΛΗ(πρώιμος μηχανισμός): Σκέψεις και συναισθήματα αγχογόνα, κοινωνικά μη αποδεκτά, τα αποδίδουμε στους άλλους π.χ. οι δικές μας απαγορευμένες σεξουαλικές επιθυμίες καταλήγουν σε αίσθηση σεξουαλικής παρενόχλησης.

ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ: Επιστροφή του παιδιού σε πρώιμη φάση σεξουαλικής ανάπτυξης μαζί με την αντίστοιχη συμπεριφορά. Π.χ. Λόγω τραυματικής εμπειρίας, ίσως ένα παιδί δεν προλάβει να ολοκληρώσει ένα στάδιο – καθήλωση. Η βίωση έντασης σε μεγάλη ηλικία τον επαναφέρει στο συγκεκριμένο στάδιο.

ΤΑΥΤΙΣΗ: Μηχανισμός άμυνας απ’ το φαλλικό στάδιο και μετά. Όταν η πραγματοποίηση των επιθυμιών μας γίνεται μέσω ενός άλλου ατόμου. Θέτω πρότυπα = απολαμβάνω δια αντιπροσώπου.

ΕΝΔΟΒΟΛΗ (πρώιμος μηχανισμός): Ενσωμάτωση όλων των θετικών στοιχείων και προβολή των κακών. Αργότερα μετατρέπεται σε μηχανισμό της εφηβείας όπου το άτομο ενδοβάλλει χαρακτηριστικά του ερεθίσματος που θεωρεί αγχογόνο (ταύτιση με τον επιτιθέμενο)

ΜΟΝΩΣΗ: Παρουσίαση σκέψης, ιδέας ή συμπεριφοράς απομονωμένη από το πλαίσιο που εντάσσεται και σημασιολογείται. Βασικός μηχανισμός έναντι στη φοβία όπου η συγκεκριμένη συμπεριφορά δεν μπορεί να συσχετιστεί με την αιτία του προβλήματος.

ΑΡΝΗΣΗ: Δεν παραδέχομαι την ύπαρξη ενός δυσάρεστου γεγονότος επειδή δημιουργεί άγχος.

ΦΥΓΗ: Αποφυγή ερεθίσματος και δυσάρεστου γεγονότος το οποίο αρνείται να αντιμετωπίσει.

ΑΝΑΙΡΕΣΗ: Προσπάθεια αναίρεσης ενός αγχογόνου παράγοντα στο παρελθόν με παράλληλη υιοθέτηση μιας συγκεκριμένης συμπεριφοράς. Διαγράφω – εξαφανίζω εντελώς.

Σχετικά Άρθρα