Η Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής- υπερκινητικότητα, είναι η συνηθέστερη νευροσυμπεριφορική διαταραχή της παιδικής ηλικίας. Συνήθως οφείλεται σε ανωμαλία στη λειτουργία του εγκεφάλου, στην κληρονομικότητα αλλά και σε περιβαλλοντικούς παράγοντες. Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι η υπερκινητικότητα, η παρορμητικότητα και η διάσπαση προσοχής που εντοπίζονται στη συμπεριφορά των παιδιών σε μεγαλύτερο ποσοστό από το αναμενόμενο βάσει του αναπτυξιακού τους σταδίου. Τα συμπτώματα αρχίζουν να εμφανίζονται μεταξύ 3 και 7 χρονών. Η διαταραχή είναι πολύ συχνή κυρίως, στα αγόρια και διακρίνεται σε 3 τύπους:
- Απρόσεκτος τύπος:
Τα παιδιά που παρουσιάζουν αυτόν τον τύπο, δεν καταφέρνουν να συγκεντρώσουν την προσοχή τους ώστε να επιδοθούν σε μια εργασία, κάνουν λάθη απροσεξίας καθώς δεν δίνουν σημασία στις λεπτομέρειες. Συχνά φαίνεται να μην ακούν όταν τους μιλούν, δεν ακολουθούν τις οδηγίες που τους δίνονται μέχρι τέλους για να φέρουν εις πέρας μια δραστηριότητα, δυσκολεύονται να οργανώσουν τις καθημερινές υποχρεώσεις τους με αποτέλεσμα να παραλείπουν κάποιες. Ακόμη, διασπόνται συχνά από διάφορα ερεθίσματα και αποφεύγουν να εμπλακούν σε έργα που απαιτούν ουσιαστική πνευματική προσπάθεια.
- Υπερκινητικός τύπος/Παρορμητικός τύπος:
Στην περίπτωση αυτή, τα παιδιά κινούν νευρικά τα χέρια ή τα πόδια και ενδέχεται να στριφογυρίζουν στη θέση τους. Σε συνθήκες που δεν αρμόζει μπορεί να σηκωθούν όρθια, όπως μέσα στην τάξη, δυσκολεύονται να παίζουν ήσυχα, όπως και να ακολουθούν τους κανόνες του παιχνιδιού και πολλές φορές μιλούν διαρκώς διακόπτοντας τον συνομιλητή τους. Αδυνατούν να περιμένουν τη σειρά τους και συνήθως σε μια ερώτηση σπεύδουν να δώσουν απάντηση, χωρίς να την σκεφτούν αλλά και χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η ερώτηση.
- Συνδυασμένος τύπος:
Η τρίτη κατηγορία περιλαμβάνει τα παιδιά που παρουσιάζουν συνδυασμό συμπτωμάτων από τα προαναφερθέντα και αποτελεί ένα αρκετά συχνό τύπο ΔΕΠΥ.
Η ΔΕΠΥ μπορεί να συνοδεύεται από χαμηλή αυτοεκτίμηση, από αναβλητικότητα, συναισθηματική αστάθεια κα. Για να διαγνωσθεί ένα παιδί χρειάζεται να εμφανίζει 6 ή περισσότερα κριτήρια από κάθε κατηγορία για περισσότερο από 6 μήνες και να υπάρχουν εμφανείς δυσκολίες στην καθημερινή λειτουργικότητά του τόσο μέσα στο οικογενειακό, όσο και στο σχολικό περιβάλλον.
Ωστόσο, η οικογένεια και το σχολείο είναι σε θέση να βοηθήσουν το παιδί σε μεγάλο βαθμό ώστε να καταφέρει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των υποχρεώσεών του. Το αρχικό, αλλά ουσιαστικό βήμα, είναι οι γονείς να αποδεχθούν το πρόβλημα και να συνεργαστούν με το σχολείο, ώστε να δημιουργήσουν ασφαλή πλαίσια που θα εκτίθεται το παιδί. Πολύ σημαντική, για τα παιδιά με ΔΕΠΥ, είναι η δράση των γονέων τους, οι οποίοι χρειάζεται να λάβουν την απαραίτητη γνώση, σχετικά με τη διαταραχή και στη συνέχεια να απευθυνθούν στους ειδικούς, που θα τους γνωστοποιήσουν κατάλληλες μεθόδους αντιμετώπισης της διαταραχής. Η ΔΕΠΥ στις περισσότερες περιπτώσεις δεν εξαλείφεται και διατηρείται και στην ενήλικη ζωή, αλλά η προσφορά των γονιών και των δασκάλων είναι η πιο ουσιαστική, για να μπορέσει η συμπεριφορά του παιδιού να αγγίξει την «αποδεκτή».
ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ (για ΔΕΠΥ)
Preveza, Α. (2017). Δυσλεξία και ΔΕΠΥ: Τι είναι και διάχρηση Το τεστ Παυλίδη. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020, από https://ipop.gr/sunenteuxi/dyslexia-ke-depy-ti-ine-ke-pos-antimetopizonte-to-test-pavlidi/
https://www.adhdhellas.org/2013-09-13-13-14-13/symptomata
Pehlivanidis, Α. (2012). Awareness of adult attention-deficit/ hyperactivity disorder (ADHD) in Greece
http://www.psychiatriki-journal.gr/documents/psychiatry/23.2-GR-2012-SUP-60.pdf
Tsamoura,E.. Τί είναι ;
https://www.adhdhellas.org/2013-09-13-13-14-13/ti-einai
